Pracodawcy nie ufają pracownikom z niepełnosprawnościami -jak przełamać bariery w aktywizacji zawodowej OzN?

26 stycznia 2024

Rekrutacje dedykowane OzN to w polskich firmach wciąż rzadkość - według raportu “Zdolni bez Ale“ prowadzi je zaledwie 11,4 proc. przedsiębiorstw. Tymczasem ponad 80 proc. pracowników jest otwartych na współpracę z OzN. Dlaczego pracodawcom powinno zależeć na zatrudnianiu tej grupy kandydatów i jak powinien wyglądać dobrze skrojony dla nich proces rekrutacyjny?

Badania agencji Openfield na ogólnopolskiej próbie pracowników potwierdzają, że tylko 11,4 proc. polskich firm organizuje rekrutacje dedykowane osobom z niepełnosprawnościami. 46,8 proc. respondentów przyznało, że ich pracodawcy nie prowadzą takich rekrutacji, a kolejne 40 proc., że nie ma wiedzy w tym zakresie. Nie dziwi zatem fakt, że tylko 19 proc. OzN jest obecnie zatrudniona, gdyż na rynku pracy brakuje dedykowanej im oferty. Jaka jest przyczyna takiego stanu rzeczy? Z badania wyłania się wniosek, że poza barierami technicznymi takimi jak niedostosowanie stanowisk pracy i infrastruktury biurowej, problem leży głównie w świadomości pracodawców.

Co piąty pracownik twierdzi bowiem, że w jego miejscu pracy panuje strach przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami, a jego pracodawca przejawia brak zaufania do umiejętności OzN. 30 proc. badanych przyznaje, że w zatrudnianiu OzN przeszkadzają uprzedzenia właśnie ze strony zarządu.

Tymczasem sami pracownicy mają zgoła odmienne zdanie: niemal 80 proc. z nich nie ma nic przeciwko pracy z OzN, tyle samo wskazuje, że ludzie w ich otoczeniu są otwarci i przyjaźni wobec pracowników z niepełnosprawnościami. 73 proc. badanych jest tak samo zadowolona ze współpracy z OzN, jak z innymi pracownikami, a 22 proc. ocenia współpracę z nimi nawet lepiej! To świadczy o dużej otwartości pracowników, którzy z pewnością doceniliby działania pracodawców
w kierunku kształtowania inkluzywnego środowiska pracy.

Dlaczego warto zatrudniać OzN?

Pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami zyskują dostęp do różnorodnych talentów i umiejętności, co pozytywnie przekłada się na wzrost efektywności i konkurencyjności przedsiębiorstwa. Większa aktywność zawodowa OzN może przyczynić się do zwiększenia ogólnego zrozumienia i akceptacji różnorodności społecznej w środowisku zawodowym. Ponadto, paradoksalnie niepełnosprawność kształtuje cechy, które są bardzo pożądane u pracowników jak: wytrwałość, zdolność do adaptacji, empatia, wysoka komunikatywność czy samodyscyplina. Pracodawca zyskuje więc lojalnego i zaangażowanego pracownika, który często zyskując szansę na normalne funkcjonowanie
w życiu społecznym, wykonuje swoje obowiązki z większym oddaniem.

Jak zatem zaplanować dobrze skrojony proces rekrutacyjny dla kandydata z niepełnosprawnością?

Pierwszy krok na etapie rozpoczęcia rekrutacji to stworzenie dobrego ogłoszenia o pracę z wyraźnym zaznaczeniem, że stanowisko jest dostępne również dla osób z niepełnosprawnościami. Warto również dodać informacje o tym, jakie warunki i udogodnienia są dostępne dla OzN w firmie. Następnie warto ustalić strategię na samą rozmowę rekrutacyjną. Niemile widzianymi pytaniami są te o niepełnosprawność samą w sobie oraz o stan zdrowia. Podczas rozmowy pamiętajmy, że kandydaci z niepełnosprawnościami czasem potrzebują trochę więcej czasu na odpowiedź. Miejmy też na względzie, że każdy kandydat jest inny i nie pozwólmy sobie na nadinterpretację gestów i mimiki osób, z którymi spotykamy się na rozmowę. A wreszcie oceniając spotkanie skupiajmy się na umiejętnościach kandydata. Niech niepełnosprawność nie będzie przeszkodą, a wręcz atutem! W rozmowie liczą się przede wszystkim kwalifikacje. Zwróćmy uwagę na doświadczenia zawodowe oraz umiejętności miękkie, na przykład komunikatywność i to czy bez problemu kandydat wyraża swoje myśli. I kropka nad I, czyli pozytywne nastawienie oraz gotowość na działanie i współpracę. Czyż nie brzmi to jak idealny przepis na rekrutacyjny sukces?

Marcin Nowosad, HRBP w grupie portali pracy RocketJobs.pl, Just Join IT i Hello HR

Eksperci podkreślają, że udany proces rekrutacyjny OzN nie powinien zakończyć się w momencie zatrudnienia kandydata. Warto zapewnić osobom z niepełnosprawnościami wsparcie w trakcie adaptacji do pracy, np. poprzez doradztwo zawodowe lub szkolenia. Nie bez znaczenia będzie również dostosowanie środowiska pracy do OzN i uwrażliwienie reszty zespołu na potrzeby nowych pracowników.